این روز ها در کل دنیا و لذا به دنبال آن در کشورمان ایران مسئله تناسب اندام اهیت دو چندانی نسبت به سالهای قبل پیدا کرده. در دنیای متمدن دیگر زیبایی صورت جای خود را به زیبایی اندام و تناسب اندام داده است و بیشتر افراد دنبال ایجاد و حفظ تناسب اندام هستند.در این رابطه سوالات زیادی در ذهن مردم وجود دارد در این رابطه که چگونه میتوان سریعتر به تناسب اندام دلخواه رسید؟ یا اینکه بهترین روش لاغری چیست؟ و یا چگونه میتوان چربی های زاید را ازبین برد ؟ و سوالات دیگری در این رابطه که بسیارند.در ادامه مطلب سعی مینمایم توضیحات مفصلی را در رابطه با این سوالات مطرح نمایم تا ذهن شما خوانندگان نسبت به این مسئله روشن تر گردد.
چربی سوزی یا لاغری؟
در تیتری که من برای این مطلب انتخاب نمودم از کلمه چربی سوزی استفاده کردم نه لاغری و نه کاهش وزن. علت ای بود که میخواستم به شما بگویم در ایجاد تناسب اندام چربی سوزی است که اهمیت دارد نه صرفا کاهش وزن.اگر کاهش وزن باعث زیبایی و تناسب اندام می شد پس میتوانستیم بگوییم تمام افراد 55 کیلوگرمی خوش هیکل تر از افراد 65 کیلو گرمی اند! نا گفته پیدا است که این حرف اشتباه است. پس تناسب اندام و زیبایی آن ربطی به کیلو گرم وزن ندارد بلکه مرتبط با شکل بدن و سایز بدن است. بعنوان مثال دو خانم را در نظر میگیریم که هر دو استخوان بندی یکسانی دارد و هم قد هم میباشند.یکی از آنها 65 کیلو گرم و دیگری 59 کیلوگرم هستند .به هیچ عنوان نمی توان گفت آنکه وزن کمتری دارد بدن متناسب تری نیز دارد چراکه ممکن است خانم 59 کیلویی چربی موضعی داشته باشد در حالیکه خانم 65 کیلویی ورزشکار باشد و بعلت توده عضلانی بیشتر وزن بالاتری داشته باشد اما در عوض هیچگونه چربی موضعی نداشته باشد.پس صرفا با وزن نمیتوان در مورد شکل بدن قضاوت کرد.به همین علت رژیم های غذایی که برمبنای صرفا کاهش وزن هستند از نظر علم تناسب اندام و بدنسازی فاقد ارزش میباشند.البته در برخی شرایط خاص این مسئله فرق میکند مثلا اگر یک خانم 65 ساله که دچار آرتروز زانو ها نیز میباشد به من مراجعه کند در آن شرایط من نیز هدف اولم برای او کاهش وزن خواهد بود نه کاهش سایز، چرا که میخواهم هرچه زود تر از بار فشاری وزنش بر روی زانو ها کم نمایم.
تا اینجا متوجه شدید که برای زیبایی بدن باید اول به چربی سوزی و تغییر سایز فکر کنیم.حال این سوا پیش می آید که برای رسیدن به این منظور چه باید کرد؟
لزوم انجام 3 کار با هم !
برای چربی سوزی و لذا متناسب تر شدن شکل بدن باید 3 کار را انجام داد:
1- رژیم غذایی 2-ورزش 3-مصرف مکمل های غذایی یا مواد چربی سوز
1-رژیم غذایی: منظور از رژیم غذایی نخوردن یا سختی کشیدن نیست بلکه رژیم یعنی اصولی و صحیح خوردن.شما برای رسیدن به تناسب اندام باید بخورید اما درست و اصولی بخورید.چیزهایی باید در برنامه غذایی گنجانده شوند و چیزهایی باید حذف گردند که اولا به سلامتی بدن شما شامل سلامتی پوست و مو و…. آسیب نرسد و ثانیا به رسیدن شما به هدف چربی سوزی کمک کند.من بعنوان یک پزشک به هیچ عنوان رژیم هایی که بر اساس نخوردن هستند را توصیه نمیکنم چراکه نه تنها باعث چربی سوزی که در بالا به آن اشاره شد نمیشوند (و صرفا باعث کاهش وزن میشوند) بلکه باعث آسیب های جسمانی زیادی مثل سنگ کیسه صفرا، بیماری زخم معده و …. نیز میگردند.
اما درست و اصولی خوردن یعنی چه؟ اصولی و صحیح خوردن در هر شخصی میتواند با شخص دیگر فرق کند به همین علت رژیم غذایی افراد با هم فرق خواهد داشت.اما به طور کلی باید برای کمک به چربی سوزی میزان غذاهای چرب و پر کالری و روغن را در برنامه غذایی به شدت کاهش داد ،میزان کربوهیدرات ها را کم نمود و میزان متعادلی از پروتئین مصرف کرد. از میوه و سبزیجات در این نوع رژیم ها باید استفاده بیشتر شود.
2-ورزش: ورزش ها انواع مختلفی دارند عده ای از آنها تحت عنوان ورزش های هوازی هستندو بدن در این نوع ورزش ها بیشتر از سوخت چربی استفاده میکند و دسته دیگر ورزش های غیر هوازی اند که بدن در آن ها از سوخت قند بیشتر استفاده میکند لذا برای هدف ما که چربی سوزی است ورزش های گروه اول یا ورزش های هوازی اهمیت بیشتری دارند.از انواع مناسبتر این ورزش ها میتوانم تردمیل، دوچرخه ثابت، پیاده روی تند، دویدن، فوتبال و… را نام ببرم.میزان نیاز شما به این ورزش ها بستگی به میزان چربی بدنتان دارد هرچه میزان چربی بیشتر باشد میزان نیاز به انجام این ها نیز بیشتر است. به یاد داشته باشید که ورزش در برنامه های تناسب اندام نقش بسیار مهمی دارد و از نظر من حتی مهمترین نقش در برنامه های چربی سوزی و تناسب اندام بر عهده ورزش است چراکه ورزش مکفی علاوه بر این که باعث زود تر آب شدن چربی ها میشود کمک میکند تا لازم نباشد رژیم غذایی تان سخت و طاقت فرسا باشد لذا تحمل رژیم را آسانتر میکند. در برنامه های تناسب اندام از ورزش های با وزنه هم استفاده میشود اما این دسته ورزش ها که با ابزاری مثل دمبل، هالتر، دستگاه های سیم کش و دستگاه های بدنسازی انجام می گردند برای شکل دادن به بدن هستند نه برای چربی سوزی .به هر حال بعد از کاهش چربی بدن برای شکل دهی به بدن و از بین بردن نقاط ضعف بدن از آنها استفاده میکنیم.
3-مکمل های غذایی چربی سوز: اینگونه مواد دارو نیستند بلکه همانگونه که از نام آنها مشخص است مکمل غذایی هستند.مکل های غذایی انواع بسیار زیادی دارند برخی برای چاقی ،برخی برای لاغری و چربی سوزی، و عده ای برای افزایش قدرت، عده ای برای افزایش خونرسانی به عضلات و…..بکار میروند.اما در این مطلب نظر من روی انواع چربی سوز آنها است. این دسته خودشان انواع مختلفی دارند گروهی از آنها که محرک ها نام دارند با افزایش متابولیسم بدن با عث تبدیل چربی ها به انرژی میشوند .عده ای دیگر از جذب چربی غذا جلوگیری میکنند و عده ای چربی سوزی به روش غیر محرک انجام میدهند. اگر میزان چربی بدن شما خیلی زیاد نباشد نیازی به مصرف این ها نیست اما اگر برای رسیدن به نتیجه عجله دارید یا اینکه چربی بدنتان بالا است میتوانید از این مواد استفاده کنید.قبل از استفاده از آنها باید با یک پزشک یا متخصص تغذیه ای که با این مواد آشنایی کامل دارد مشورت نمایید.
ورزش در ماه مبارک رمضان:
بسیاری از افراد سوالاتی دارند در این باره که در ماه رمضان چه زمانی باید ورزش کرد؟
زمان ورزش در ماه رمضان بستگی به هدف شما از ورزش و میزان تحمل شما در گرسنگی هنگام ورزش دارد با توجه به موضوع این مقاله که چربی سوزی است باید عرض نمایم که بهترین زمان جهت ورزش های هوازی هنگام ماه رمضان در ساعات نزدیک به افطار است.در این زمان میزان قند خون شما پایین است و با کمی ورزش هوازی بدنتان وارد سیکل چربی سوزی خواهد شد.پس زمان ورزش هنگامماه رمضان را طوری تنظیم کنید که حدود نیم تا 1 ساعت مانده به افطار باشد و در پایان ورزش هم که افطار شده میتوانید مثل معمول افطار کنید اما از مواد قندی و پرکالری در شروع افطار استفاده نکنید.این موضوع در مورد ورزش های هوازی بود اما در مورد ورزش به منظور عضله سازی زمان آن باید به یک تا دو ساعت بعد از افطار موکول شود.
دکتر سعید ساسانی
عضو کمیته پزشکی فدراسیون جهانی تناسب اندام و بدنسازی(IFBB)
